Rozwód i Ponowne Małżeństwo według Żydów Mesjańskich.

Na wstępie pragnę zaznaczyć to, co stale powtarzam: kościół Rzymu poprzez nasze zainteresowanie Starym testamentem i kulturą hebrajską wpędza nas w tzw kozi róg od razu szufladkując poszukujące osoby jako judaistów. Jest to celowa praktyka i wczoraj dopiero uświadomiłem sobie jeśli nie Duch Bozy mi to uświadomił zdawałoby się truizm:

 

KOŚCIÓŁ RZYMSKI ZAŁOŻYŁ CAŁKOWICIE NOWĄ RELIGIĘ.

 

Nową, całkowicie odcinając się od kultury hebrajskiej na poziomie prawa Bożego, a w 100% zachowując tradycje faryzeuszy takie jak (jarmułki, codzienne ofiary, Asztarte, wielkość hierarchów itd).

 

Tekst ten, który nie jest li tylko o rozwodach, ale ejst to tekst polityczny i polityczno-religijny także  przetłumaczył Marcin czytelnik, brat w wierze i zjazdowicz.

Dziękuję, gdyż zapewne wielu osobom się tekst ten przyda, nawet tym, którzy żyją w szczęśliwych związkach w pierwszym małżeństwie lub dopiero zamierzają wejść w przymierze małżeńskie.

______________________

 

Tekst autorstwa Dr. Vereda Hillel’a

Morza atramentu i lasy drzew zostały użyte dla mnóstwa Biblijnych komentarzy, książek i artykułów napisanych na temat rozwodu. Jednak nie ma ostatecznego oświadczenia w tej sprawie. Pomimo że stosunek, zarówno Judaizmu jak i Chrześcijaństwa, do rozwodu może być nakreślony przez te same źródła i kontekst – Tanakh i debatę pomiędzy Beit Hillel’em i Beit Shammai z pierwszego wieku – ich wnioski są przeciwstawne. W Judaizmie, ważne małżeństwo może być tylko rozwiązane przez śmierć małżonka lub wydanie listu rozwodowego. Rozwód w Judaizmie jest uważany za tragedię, lecz nie jest zabroniony lub uważany za grzech. Głównym zmartwieniem nie jest dopuszczalność rozwodu, lecz raczej poprawne powody i procedury związane z rozwodem, pozwalające na ponowne małżeństwo bez popełniania cudzołóstwa.[1] Ten nacisk jest oparty na biblijnym nakazie w Powtórzonego Prawa 24,1-4, który reguluje zasady ponownego małżeństwa po rozwodzie. W pierwszym wieku n.e Pwt 24,1-4 był uważany za podstawowy prawny tekst dotyczący rozwodu. Paradoksalnie nie jest to tekst o rozwodzie, ale o ponownym małżeństwie. Po prostu bierze rozwód za pewnik.

 

Współczesne Chrześcijaństwo także opiera swoje zrozumienie rozwodu na Pwt 24,1-4 jak zostało zinterpretowane przez Jezusa w Marka, 10,2-12/Mateusza 19,3-9/ Łukasza 16,18/ Mateusza 5,32 i 1 Liście do Koryntian 7,10-11. Te odniesienia zostały umieszczone w kontekście rabinicznej dyskusji na temat rozwodu pomiędzy Beit Hillel’em i Beit Shammai’em i dowodach z dokumentów z Qumran. Ogólnie te teksty były badane w celu określenia czy Jezus zezwolił czy zabronił rozwodów. Wyłoniły się dwa główne poglądy, aczkolwiek z wieloma wariacjami. Pierwszy pogląd jest taki, że istnieją 2 poprawne powody do zaistnienia rozwodu – cudzołożny partner(Jezus) i opuszczenie(Paweł) – ale ponowne małżeństwo nie jest dozwolone chyba że jedno z byłych małżonków umrze. Drugi pogląd utrzymuje, że nie ma żadnych powodów do rozwodu, ani nawet do separacji.[2]

Złożoność fragmentów wspomnianych wyżej jest o wiele bardziej głębsza niż zwykłe przeczytanie tych tekstów może dostarczyć. Różne egzegetyczne techniki, krytyczność tekstu i źródła, jak również zinstytucjonalizowanie małżeństwa i rozwodu, to tylko niektóre z obszarów, które pokazują złożoność tych fragmentów i uwidaczniają problemy. Na przykład:

Odniesienia są wysoce skrócone i muszą być „odpakowane”[3]
Zadanie „Klauzuli wyjątku” z Mateusza(Mat 19,9), włączając w to znaczenie słowa porneia, które może być skomplikowane i musi być rozwikłane
Umieszczenie fragmentów w kontekście rabinicznych dyskusji i dowodów ze społeczności Qumran jest akademickie, musi być upoważnione i rozwinięte.

 

 

Podsumowując, problemy to podłoże polityczne i społeczne, relacja pomiędzy Ewangeliami Synoptycznymi i istnieniem Q[tekstów z Qumran], jak również nasze własne z góry ustalone opinie i liczne badania naukowe napisane na temat nauczania Jezusa o rozwodzie.[4]
Jest niemożliwym odnieść się do wszystkich tych trudności i wyzwań w tej rozprawie, ani stosownym byśmy tak zrobili. Celem tej rozprawy jest zaprezentowanie jak na temat rozwodu patrzą Żydzi Mesjańscy. Nie staramy się dowiedzieć czy Jezus zezwolił czy zabronił rozwodów. Jako że Mesjanistyczny Judaizm dzieli ten sam kontekst z zarówno Judaizmem jak i Chrześcijaństwem, każde spojrzenie na rozwód musi brać pod uwagę tradycje obu społeczności. Jest to zniechęcające zadanie, jako że te dwie społeczności mają przeciwne, nie do pogodzenia poglądy. Nasze zadanie w takim razie skupia się na poglądzie na temat rozwodu w Judaizmie za czasów Drugiej Świątyni, a dokładniej na kluczowej debacie pomiędzy Beit Hillel’em i Beit Shammai’em, jako podstawie z której obie społeczności rozwinęły swoje poglądy dotyczące rozwodu i ponownego małżeństwa. Po drodze przyjrzymy się zinstytucjonalizowaniu małżeństwa w Tanakh zauważając jego konsekwencje, żeby zrozumieć rozwód w Tanakh i Pismach Apostolskich, jak również przyjrzymy się początkowym Żydowskim i Chrześcijańskim rozumieniom i praktykom rozwodów. Również wyjaśnimy fragmenty z Tanakh i Pism Apostolskich, uwzględniając słuszne historyczne i kulturowe wpływy, posiłkując się Żydowskimi i rabinicznymi tekstami z okresu Drugiej Świątyni, i rozważymy ich wspólne aspekty.
Rozwód w Judaizmie z czasów Drugiej Świątyni
Poglądy na temat rozwodu we współczesnym Judaizmie i Chrześcijaństwie są zakorzenione w Żydowskiej debacie z czasów Drugiej Swiątyni pomiędzy Beit Hillel’em i Beit Shammai’em. Rożne Zydowskie grupy z okresu Drugiej Świątyni debatowały o poprawnych procedurach pisania i przedstawiania zaświadczenia o rozwodzie, jak i powodach do rozwodu, wszystkie z nich są oparte na znaczeniu frazy עברת דבר ‘ervat davar’ w Pwt 24,1.[5] Beit Hillel i Beit Shammai objęli przeciwstawne pozycje. Beit Hillel interpretował frazę jako „nieprzyzwoitość” i „każda sprawa”, wprowadzając nowy typ rozwodu. Orzekli, że wszystko co mąż uważał za niezadowalające było powodem do rozwodu.[6] Beit Shammai, z drugiej strony, interpretował ‘ervat davar’ jako „sprawy nieprzyzwoite” i ograniczył powody rozwodu do złego prowadzenia się( w sensie seksualnym), szczególnie cudzołóstwa.
Beth Shammai mówi: „Żaden mężczyzna nie może rozwieść się ze swoją żoną, chyba że znalazł w niej haniebne zachowanie(nieskromność/nieczystość) bo jest napisane(Pwt 24) ‘gdyż znalazł u niej coś nieprzyzwoitego’ ” ale Beth Hillel mówi: „Nawet jeśli ona źle przyrządziła jego jedzenie, ponieważ jest napisane ערבת רבד”. R. Akivah powiedział „nawet jeśli on znalazł ładniejszą od niej, bo jest powiedziane ‘a potem zdarzy się, że nie znajdzie ona upodobania w jego oczach’ ”[7]

Fraza ‘ervat davar’ jest ciężka do przetłumaczenia. Pojawia się tylko dwa razy w Tanakh, Pwt 24,1 i 23,15 oba razy w kontekście postępowania ze świętością. Pwt 23, 15 odnosi się do świętości obozu Izraelskiego z powodu obecności Adonai pośród nich, a świętość z Pwt 24,1-4 jest w nawoływaniu Izraela do unikania nieczystości seksualnej. Fraza może być przetłumaczona jako „kwestia nieprzyzwoitości” ale słowo „nieprzyzwoitości” jest w formie konstruktywnej, która wymusza odczytanie jej dosłownie jako „nieprzyzwoitość sprawy”, oddając słowo „sprawa” (davar דבר) jako przestarzałe/zdezaktualizowane.
Powtórzonego Prawa 24,1-4

Na początku Adonai powiedział mężczyźnie, żeby opuścił ojca i matkę i przylgnął do swojej żony(Rdz 2,24), ustanawiając małżeństwo na całe życie pomiędzy dwoma osobami, jako ideał. Przez cały Tanakh, małżeństwo jest konsekwentnie nazywane „berith ברית”(Przymierze; np. Prz 2,17;Ml 2,14;Ez 16,8,59-62). Teologicznie przymierze małżeńskie zawiera ideę, że wierna osoba nie złamie przymierza, nawet jeśli partner przymierza złamie warunki. To znaczenie przymierza wynika z relacji pomiędzy Adonai i Izraelem i rozwinęło się w późniejszych prorokach i w Pismach Apostołów. Jednak, Hebrajskie słowo berith(Przymierze) także niesie ze sobą prawny aspekt kontraktu małżeńskiego.

W starożytnym Bliskim Wschodzie słowo „przymierze” było używane dla wszelkiego rodzaju prawnie wiążącego porozumienia lub kontraktu np. traktatów, takich jak Tora, porozumień biznesowych, zatrudniania pracowników, i innych prawnych porozumień wliczając w to małżeństwo.[8] Każde przymierze zawierało warunki uzgodnione przez obie strony i sankcje które występowały gdy warunki były pogwałcone. Prawnym terminem dla małżeństwa w starożytnym Bliskim Wschodzie było „przymierze” ponieważ było to prawne porozumienie, które zawierało warunki i sankcje.[9] Kontrakty małżeńskie zawierały opłaty, takie jak cena panny młodej(mohar) (Rdz 24,53;Wj 22,16-17; Oz 3,1-2) i posag(ketubah) uzgodnione w warunkach i kary za nie dotrzymanie warunków. Pomysł na małżeństwo jako kontrakt, rozwinął się razem z tradycyjnego teologicznego znaczenia małżeństwa jako przymierza. Przymierze małżeńskie i kontrakt małżeński to tak jakby dwie strony monety. Są dwa aspekty, teologiczny(stąd przymierze) i prawny(stąd kontrakt/przymierze) porozumienia małżeńskiego które rozwinęły się jedno po drugim i nie wykazują jakoby kiedykolwiek były rozdzielne. To znaczy, że oceniając pogląd Żydów Mesjańskich na rozwód, osoba musi rozróżnić pomiędzy złamaniem przymierza małżeńskiego, które zawsze jest złe, a rozwodem, który jest prawnym uznaniem że kontrakt małżeński został złamany. Rozpad małżeństwa jest zawsze z powodu grzechu złamania przysięgi małżeńskiej(warunków) w kontrakcie małżeńskim, a rozwód jest po prostu prawnym wspólnym uznaniem, że przymierze małżeńskie zostało zerwane.

Księga Rodzaju ustanawia małżeństwo na całe życie jako ideał, ale w rzeczywistości ludzie grzeszą, kontrakty małżeńskie są zrywane i dochodzi do rozwodów. Tora radzi sobie w sposób praktyczny z grzechem zerwanych kontraktów małżeńskich w Pwt 24,1-4. Za czasów Mojżesza mężczyźni odsyłali swoje żony(rozwodzili się z nimi) lub porzucali je, w ten sposób powodując szkody jednostkom, rodzinom i społeczność jako całości. Dlatego też Tora ogranicza szkody zadane przez złamane przysięgi małżeńskie, wymagając pisanego zaświadczenia o rozwodzie(listu rozwodowego).

Zaświadczenie o rozwodzie, później nazwane listem, kwalifikuje rozwód za ważny, umożliwiając w ten sposób kobiecie ponowne małżeństwo. Rozwód jest zatem prawnym, wspólnym zatwierdzeniem że kontrakt małżeński został zerwany i że rozwód następował w wyniku ważnych powodów. Tanakh nie rozprawia o dopuszczalności rozwodu, ale raczej stara się go uregulować.
Fragment z Powtórzonego Prawa zakłada rozwód i ponowne małżeństwo, ale określa warunki i konsekwencje: wersy 1-3 wymieniają warunki(palingamia[powrót do osoby, z którą się wcześniej rozwiodło] jest całkowicie zabronione,[10]) kiedy wers 4 podaje konsekwencje, które są oświadczone w czystości języka. Podwójnie rozwiedzionej kobiecie, ponowne małżeństwo z pierwszym mężem powoduje że staje się ona „zhańbiona” טמא (tamei) i rezultatem takiego czynu jest „obrzydliwość” תועבה (to-’evah). Użycie czystości języka w tych wersach jest całkiem zastanawiające. Po pierwsze, umieszcza użycie ‘ervat davar’ w kontekście czystości/świętości podobnym do Pwt 23,15 to jedyne inne pojawienie się w Tanakh. Po drugie, czystość języka łączy Pwt 24,1-4 z cudzołóstwem jak wspomniano w Kpł 18,20 i Lb 5,13,14,20. Cudzołóstwo jest jednym z grzechów seksualnych uważanych za „obrzydliwość” (to-’evah) przez Adonai, które jest karane przez śmierć(Kpł 18,24-30;20,10;22-26; Pwt 22,22-24) i że kala ziemię Izraela powodując, że ziemia jest „grzeszna” lub „winna” i że wypluwa swoich mieszkańców(Kpł 18,24-25; Jr 3,1)
Jeremiasza 3,1 patrzy na ponowne małżeństwo do byłej żony, która wyszła za mąż i się rozwiodła w podobny sposób; taki czyn kala ziemię (תחנף techanef). Drugo-Świątynny Żydowski tekst rozumiał Pwt 24,1-4 w podobny sposób. Dla przykładu, Philo porównuje rozwódkę, która ponownie poślubia swojego pierwszego męża, z cudzołożną kobietą, i strasznie szydzi z mężczyzn którzy utrzymują seksualne relacje z byłą żoną, po należeniu to kogoś innego.[11] W ponownym opowiedzeniu przestępstwa Reubena z Bilhah, Jubileuszy 33,7-8 i T. Reuben 3,10-15 podkreśla że Jakub odmówił jakichkolwiek dalszych relacji seksualnych z nią po romansie.

Nacisk na czystość w okresie Drugiej Świątyni przyprowadził Pwt 24,1-4 na wierzch. Poprawne powody i procedury dla rozwodu zostały określone w świetle współczesnej sytuacji, żeby uniknąć niedozwolonych seksualnych relacji i późniejszego wygnania.
Literatura Żydowska okresu Drugiej Świątyni
W rozwiniętej narracji o Abramie, Saraj i Faraonie, apokryf z Księgi Rodzaju przedstawia to samo podejście jak Philo i Jubileuszy. Tekst twierdzi, że nawet Faraon pojmał Saraj i trzymał ją przez dwa lata, w odpowiedzi do Abrama prośby do Boga żeby Faraon „Nie zhańbił(uczynił nieczystą) mojej żony ode mnie” Faraon i jego domownicy cierpieli z powodu złego ducha i choroby, która powstrzymała jakiekolwiek seksualne relacje pomiędzy królem i Saraj. Gdyby mieli oni seksualne relacje, Saraj byłaby niezdolna wrócić do Abrama. Autor powtarza tą kwestię dwa razy, upewniając czytelnika że Faraon nigdy nie dotknął Saraj. W wyniku czego nie była ona zhańbiona(tamei) i mogła wrócić do jej męża Abrama. Philo wie o podobnej legendzie. Również dzieli zrozumienie, że seksualne relacje pomiędzy kobietą i kimś innym niż jej mąż uczyniły by ją nieczystą dla jej męża(Phila, Abr. 98). Te przykłady demonstrują, że w okresie Drugiej Świątyni pomysł seksualnego kontaktu w trakcie małżeństwa, skalałby kobietę, czyniąc ją niedozwoloną dla jej pierwszego męża.
Inne rozwoje sytuacji w Judaizmie Drugiej Świątyni dostarczają podłoża pod debatę dotyczącą powodów rozwodu. Szczególnie te są wplątane:
Krytycyzm poligamii i ruch w stronę monogamii;
Rozwoje ketuby i niestałości małżeństwa;
Łatwość rozwodów zarówno dla mężczyzn jak i kobiet i Grecko-Rzymskim świecie.

Te zmiany są szczególnie widoczne w Zwojach znad Morza Martwego.
Zwoje znad Morza Martwego
Ruch od poligamii w stronę monogamii jest widoczny całkiem wcześnie z dodaniem słowa „dwa” w Rdz 2.24 w Septuagincie(LXX) i innych wczesnych wersjach, gdzie jest napisane „i dwoje staną się jednym ciałem”[13] Słowo „dwoje” nie występuje w Masoreckich tekstach. Wychodzi na to, że glossa była powszechnym dodatkiem, który był uważany za komentarz do tekstu raczej niż wariant. To oznacza, że glossa potwierdzała, że małżeństwo składa się z dwóch osób, czyniąc poligamię czymś nienaturalnym. Sekciarze z Morza Martwego istotnie zakazali poligamii lub bardziej szczegółowo poligynii[14] ponieważ była ona uważana za grzech seksualny(CD 4,20-5,21).[15] Dokument z Damaszku(CD) używa trzech tekstów dowodowych do obrony swojego zdania: Rdz 1,27(„stworzył ich mężczyzną i kobietą”), Rdz 7,9(„Po parze weszło do noego do arki, samiec i samica”) i Pwt 17,17(dotyczącym króla, że nie będzie on „pomnożał sobie żon”). Ta część CD została połączona z fragmentami z Zwoju Świątynnego[16] by wywnioskować że sekciarze z Qumran zabronili i poligynii i rozwodów.[17] Aczkolwiek, zostało pomyślnie zaprezentowane że społeczność Qumran zezwalała na rozwody.
Weźmy dwa powyższe teksty jako przykłady. CD 13,17 wspomina rolę nadzorcy w sprawie małżeństwa i rozwodu, a Zwój Świątynny sugeruje że rozwód był normalnie dozwolony.(11Q19 66.11). Dokument z Damaszku próbuje zrozumieć boski cel i naturę rzeczy: Bóg stworzył ludzi, kobietę i mężczyznę, po parował wszystkie istoty po dwa i król nie powinien mieć wielu żon. Żaden z tekstów Qumran nie mówi niczego istotnego o rozwodzie lub ponownym małżeństwie. Zamiast tego, tłumaczy teksty jak odnoszące się do kogoś kto bierze dwie żony.
.
.
.
Przed zniszczeniem świątyni w 70r n.e było ogólnie porozumienie, że ważne powody do rozwodu to: niepłodność, niewierność, zaniedbanie materialne(jedzenie, ubranie) i zaniedbanie emocjonalne. Ostatnie dwa zostały wyciągnięte z Wj 21,10-11. Ponadto, rozwód był uważany za niepożądany ale czasem konieczny.
…
Niewierność lub cudzołóstwom było innym akceptowanym powodem do rozwodu. Teoretycznie cudzołóstwo było wykroczeniem karanym śmiercią. Jest jednak mało prawdopodobne, że kara śmierci za cudzołóstwo była kiedykolwiek wykonana w okresie Drugiej Świątyni. Normalną procedurą dla cudzołóstwa był rozwód bez płacenia ketubah(…) Prawo do rozwodu z powodu cudzołóstwa dotyczyło tylko męża rozwodzącego się z żoną. Jeśli popełnił on cudzołóstwo z panną, po prostu ją poślubiał, jeśli z mężatką, było to wykroczeniem przeciw mężowi kobiety, który mógł wtedy rozwieść się ze swoją żoną.

 

(od admina bloga: jak wyżej za cudzołóstwo było uznane współżycie bez ślubu)

…
Okrucieństwo i poniżanie to formy zaniedbania emocjonalnego uważane w Mishnah jako powody do rozwodu bez płacenia ketubah.(..)Bicie żony było uważane za akt okrucieństwa i traktowane jak akt napaści(…). Rozważano złośliwe czyny żony względem męża np. czynienie go nieczystym przez nieodpowiednio zrobione jedzenie, nie ostrzeganie o menstruacji, zachowywanie się niewłaściwie w miejscu publicznym lub przeklinanie jego rodziców. Różnica pomiędzy okrucieństwem a zaniedbaniem praw małżeńskich była taka, że okrucieństwo skutkowało rozwodem a nie karami.
(…) Podczas pierwszego wieku naszej ery, debata o rozwodzie pomiędzy Beit Hillel i Beit Shammai przesiąknęła społeczeństwo. Rozwód „z każdego powodu” Beit Hillel’a błyskawicznie zastępował wszystkie inne biblijnie ugruntowane powody do rozwodu – niepłodność, niewierność(cudzołóstwo), zaniedbanie materialne i zaniedbanie emocjonalne.
Podsumowanie
W tej sekcji zostało pokazane że małżeństwo miało być przymierzem na całe życie pomiędzy mężczyzną i kobietą, ale grzech uniemożliwił ten ideał. Złamanie przymierza małżeńskiego jest zawsze grzechem, ale Tora radzi sobie praktycznie z tym grzechem przez prawny proces wydawania pisanego listu rozwodowego. Ten prawny dokument jest wspólnym potwierdzeniem że powody i procedury związane w rozwodem były poprawne i że kobieta miała prawo do ponownego małżeństwa bez popełniania cudzołóstwa, oprócz palingamii.
Wszystkie Żydowskie grupy w okresie Drugiej Świątyni akceptowały rozwód i ponowne małżeństwo po poprawnym rozwodzie. Powody i procedury dla poprawnego rozwodu były wysoce zainspirowane przez duży nacisk na czystość i przez współczesną kulturę i społeczeństwo. Dlatego głównym celem debaty było poprawne wyjaśnienie Pwt 24,1 żeby ustalić poprawne powody i procedury dla rozwodu by zapewnić ważny rozwód. Bez ważnego rozwodu, ponowne małżeństwo powodowało że kobieta popełniała cudzołóstwo i wystawiała społeczeństwo na ryzyko bycia wygnanym jeszcze raz. Beit Hillel stworzył nowy typ rozwodu zwany „rozwód z każdej przyczyny”, rozszerzając powody dla ważnego rozwodu, do prawie wszystkiego. Beit SHammai odrzucił „każdy powód” oświadczając że Pwt 24,1 akceptowało rozwód tylko dla „spraw nieprzyzwoitości”. Obaj Beti Hillel i Beit Shammai akceptowali seksualną nieprzyzwoitość jako powód dla rozwodu, również akceptowali niepłodność, niewierność, zaniedbanie materialne i zaniedbanie emocjonalne, demonstrując pragmatyczne i współczujące stanowiska.

Pisma Apostołów

 

Marek 10,2-12 jest tradycyjnie rozumiany jako fragment o rozwodzie. Pomimo tego fragment zaczyna się z pewnymi Faryzeuszami angażującymi Jezusa w debatę o zgodność z prawem rozwodu mężczyzny z jego żoną, odpowiedź Jezusa zmienia temat dyskusji z rozwodu na małżeństwo i ponowne małżeństwo. Pytanie Faryzeuszy wydaje się testować Jezusa na temat dopuszczalności rozwodu. Takie uniwersalne pytanie, jednak, jest dziwne ponieważ wszystkie Żydowskie grupy w tamtym czasie zezwalały na rozwód. Widownia z pierwszego wieku zrozumiałaby, że chodziło o „dowolny powód” rozwodu. To tak jakby się zapytać czy jest to” zgodne z prawem dla 16-latka żeby pić”. Automatycznie rozumiemy że chodzi o picie alkoholu; osoba by się odwodniła i umarła bez picia czegokolwiek. Mateusz 19,3 usuwa wszelkie niejasności przez dodanie frazy „z jakiegokolwiek powodu” która była prawnym terminem odnoszącym się do Beit Hillel’a poglądu na rozwód. Dlatego to pytanie jest najlepiej rozumiane w odniesieniu do debaty pomiędzy Beit Hillel i Beit Shammai na temat poprawnych powodów i procedur dla rozwodu.
Po wstępnym pytaniu Faryzeuszy „zabawa w kotka i myszkę” zaczyna się. Jezus pyta się Faryzeuszy o to co Mojżesz nakazał i oni odpowiadają że zezwolił im napisać list rozwodowy, parafrazując Pwt 24,1-3. Jezus odpowiedział dwoma tekstami z Rdz 1,27 i 2,24. Zostało zasugerowane że różnica w terminologii pomiędzy nakazanym a zezwolonym wskazuje popularne założenie rozumiane przez Jezusa i Faryzeuszy, że przykazania Mojżesza(Pwt 24,1) są zestawione przeciw Bożym przykazaniom(Rdz 1,27;2,14) wskazując że zezwolenie Mojżesza na rozwód było Bożym ustępstwem/zezwoleniem. Innymi słowy, Mojżesz przekazał swoje własne przykazania a Adonai po prostu przyzwolił. Taka egzegeza jest nie do podtrzymania w Ewangelii Marka ponieważ Besorah jasno utożsamia przykazania Mojżesza jako równe z Bożymi. Ponadto sam Jezus powraca do Pwt 24,1-4 kiedy objaśnia swoje nauczanie prywatnie uczniom(10,10-12) traktując je jako słowo Adonai. Faryzeusze po prostu używali powszechnej terminologii dla tego co może lub nie może być zrobione.
Jezus łączy dwa teksty z Genesis w typie egzegezy później znanym jako gezerah sh’vah tak że 1,27 jest wywnioskowane w 2,24 wyszczególniając, że to Bóg łączy dwoje razem. Robiąc to Jezus pokazuje Faryzeuszom, że nie jest zainteresowany ich debatą i przypomina im że małżeństwo było przeznaczone by być monogamiczne i na całe życie. Fragmenty z Genesis były standardowymi tekstami dla monogamii; mężczyzna powinien poślubić tylko jedną żonę, jak w Edenie. Zauważ że Jezus dołącza słowo „dwoje” kiedy cytuje Genesis 2,24 pokazując że popiera On nauczanie że monogamia była pierwotną intencją Adonai. Zestawienie tych dwóch tekstów przez Jezusa odwodzi temat debaty od Pwt 24,1-3 do stworzenia i świtu eschatologicznej ery, która przywróci warunki z Edenu. W ten sposób, Jezus zapewnia nas o suwerenności Adonai.

Dalej teksty wprowadzone przez Jezusa poszerzają dyskusję z jednej konkretnej formy niedozwolonej seksualnej relacji zwanej palingamią, która jest głównym tematem Pwt 24,1-3 żeby dołączyć wszystkie niedozwolone relacje seksualne. Wszelkie relacje seksualne, inne niż te pomiędzy dwoma(mężczyzną i kobietą) którzy stali się jednym, są poza pierwotnym zamierzeniem Adonai. Każda przeróbka tego modelu ma wpływ na stworzenie, społeczność i tych w społeczności, jak również obraz Adonai i Jego świętość. Jezus nie zaprzecza Torze, przez zakazywanie rozwodu. Raczej, kładzie nacisk na cięższą sprawę, dając nadrzędność stworzeniu i pozwalając mu poprawić obraz.
Uczniowie jednak, wydawali się nie rozumieć odpowiedzi Jezusa. Kiedy byli sami w domu, poprosili o klaryfikację oświadczenia Jezusa. Wyjaśnia On że każdy mężczyzna który odsyła/ rozwodzi się ze swoją żoną i poślubia inną popełnia cudzołóstwo względem niej(mając na myśli pierwszą żonę) i jeśli żona rozwodzi się z mężem i poślubia innego popełnia cudzołóstwo. Rozszerza to nauczanie z wersetów 6-9 i skupia się na Pwt 24,4; którego Faryzeusze nie dołączyli do swoich argumentów.
Jeśli dwoje, którzy stali się jednym przez małżeństwo, rozwodzą się i ponownie poślubiają inną osobę, popełniają cudzołóstwo, ponieważ w istocie są wciąż „poślubieni” do swoich pierwszych partnerów. Tehnicznie, jest to bigamia, nie cudzołóstwo. Cudzołóstwo w Tanakh w literaturze okresu Drugiej Świątyni i rabinicznej literaturze jest zdefiniowane jako mężczyzna mający stosunek z kobietą zamężną lub przyrzeczoną innemu mężczyźnie. Bigamia, z drugiej strony, opisuje osobę która poślubia inną wciąż będąc w małżeństwie. Ani bigamia ani poligamia nie są zabronione, lub określone jako grzech w Tanakh. Pomimo to, monogamia była mocno polecana w okresie Drugiej Świątyni, poligamia i bigamia nie były oficjalnie zakazane w Judaizmie aż do XIII w n.e.
…
Oświadczenie Jezusa: „Co Bóg złączył, niech człowiek nie rozdziela” łączy się z Genesis. Wybór słownictwa odgrywa ważną rolę w zrozumieniu oświadczenia Jezusa. Greka używa scho-rizeto „oddzielać” zamiast apolyo- „uwalniać/puszczać” którego użyli Faryzeusze pytając Go. Pomimo że oba słowa były typowymi terminami dla „rozwodzić się” i miały bardzo podobne pole semantyczne, Pisma Apostolskie używają cho-rizeto- tylko w relacji do oświadczenia Jezusa na temat rozwodu w Marka 10,9 i Mateusza 19,6(1 Kor 7,10-11). Cho-rizeto- jest trzecio osobowym zakazem. Nie jest to bezpośredni nakaz. Trzecio osobowy tryb rozkazujący w Grece nie przekazuje mocy bezpośredniego nakazu; raczej przekazuje prośbę, błaganie, wezwanie, lub nawoływanie. Na przykład, Jezus uczył uczniów modlić się „… niech się święci imię Twoje, niech przyjdzie królestwo Twoje, niech się spełni wola Twoja”(Mt 6,9) To są prośby, nie rozkazy. Te same niuanse maja zastosowanie do zakazów. Większość zakazów prosi ludzi by powstrzymali się od jednego zachowania i zaangażowali w inne(np. Rz 14,3; 2 Tes 3,10;Wj 20,19;Kpł 25,14; 2 Sm 11,25;Jon 14,27) Jego słowa są zakazem przeciwko rozwodowi, jednak nie niosą ze sobą mocy bezpośredniego przykazania. Nie mówią one „Nie będziecie się rozwodzić” lub „Rozwód jest zabroniony”. Jezus nie mówi, że rozwód nie może się zdarzyć, ale że nie powinien się zdarzyć. Ta interpretacja nie akceptuje rozwodu; Tanakh i Jezus w Pismach Apostolskich jasno zrównują rozwód z grzechem. Zamiast tego umieszcza oświadczenie w kontekście ważniejszych rzeczy stworzenia, eschatologicznego odtworzenia i pragmatycznego radzenia sobie Tory z zerwaniem małżeństwa.
Prorocy prezentują obraz Adonai rozwodzącego się z Izraelem, ponieważ ona konsekwentnie łamała jej kontrakt małżeński. Głównym przesłaniem nie jest to że Adonai jest rozwodnikiem, ale że Izrael i Juda złamali swoje kontrakty małżeńskie. Malachiasz rozszerza ten krytycyzm na wszystkie małżeństwa, gdzie przysięgi małżeńskie są łamane(2,10-16;3,5,8-10). Sam Adonai był świadkiem tych przysięg(Ml 2,14). Nawołuje, żeby był wiernie wypełniane(w. 15) i gniewa się kiedy przysięgi są łamane(w. 16). Stwierdza nawet że nienawidzi rozwodów. Jednak nie krytykuje prawnego procesu, lub osoby która go wnosi.
…
W Mt 19,9 „poza porneia” wyjaśnia, że Jezus nie akceptował „rozwodu z jakiegokolwiek powodu”, lecz że interpretacja Pwt 24,1 znaczył nie mniej nie więcej niż „seksualną niemoralność”.(…) Jezus nie odpowiadał na pytanie czy rozwód jest godny z prawem czy nie, lub czy jest akceptowany lub zakazywany w Piśmie. Odpowiadał On na konkretne pytanie o powody dla ważnego rozwodu, wyjaśniając z Pwt 24,1-4. Przez użycie dwóch prawnych idiomów, Jezus podkreśla że rozwód „z jakiegokolwiek powodu” „[z powodu który jest]poza porneia” nie jest ważnym rozwodem. W konsekwencji, każdy kto ponownie poślubia po rozwodzie „z każdego powodu” popełnia cudzołóstwo.(…)
Wiele różnych interpretacji(słowa porneia) zostało zaproponowanych. Pośród nich poligamia, kazirodztwo, cudzołóstwo, seks przedmałżeński i prostytucja. Każde z nich jest poprawne ponieważ, podstawowe znaczenie słowa porneia to „angażować się w każdy typ niemoralności seksualnej” (…) Jezus mówił, że rozwód z jakiegokolwiek powodu innego niż niemoralność seksualna był nieważny. Dlatego, ponowne małżeństwo byłoby cudzołóstwem, ponieważ są wciąż małżeństwem ze swoimi pierwszymi partnerami. Odwrotnie, rozwód z powodu niemoralności seksualnej ustanawiał rozwód ważnym i wtedy ponowne małżeństwo było akceptowalne.
Z Jeremiasza 2,1-2;2,20-26;3,1-8;3,10-14;4,3-4 można wywnioskować, że małżonek który kontynuuje w swoich grzesznych drogach z zatwardziałym sercem i nie pokutuje, złamał przysięgę małżeńską i może zostać rozwiedziony przez małżonka. Jednak zraniony małżonek nie może się rozwieść dopóki raniący małżonek nie będzie zatwardziale brnąć w swoich grzesznych drogach bez pokuty. Jeśli raniący małżonek odpokutuje swoją zatwardziałość, co obejmuje także zmianę swoich grzesznych dróg, ma być spowrotem przyjęty do małżeństwa.
…
Jezus uczył że złamanie małżeństwa jest grzechem z poważnymi konsekwencjami, ponieważ Adonai był świadkiem przysięgi pary małżeńskiej i połączył ich razem. Bronił rozwodu tylko gdy błądzący partner kontynuował w swoich grzesznych drogach „z zatwardziałym sercem”. Z drugiej strony nauczał, że rozwód nie był obowiązkowy w przypadku cudzołóstwa, ani też małżeństwo nie było wymagane.
…
Paweł w 1 Kor 7,27-28 zezwala na ponowne małżeństwo po rozwodzie bez uznawania tego za grzech. Wersy 27 i 28 mówią „Jesteś związany z żoną? Nie szukaj rozłączenia. Jesteś rozwiązany od żony? Nie szukaj żony. Ale jeśli się ożenisz, nie grzeszysz” Paweł nie popiera ani rozwodu ani ponownego małżeństwa, ale jeśli poślubisz po ważnym rozwodzie, nie jest to grzech. Paweł odnosi się do ważnego rozwodu[Rozumiejąc w sposób Biblijny].

…
Separacja bez rozwodu tworzy nowy status, osoby która ani nie jest w małżeństwie, ani nie jest rozwiedziona jest w stanie limbo. To prowadzi nas spowrotem do problemu w Torze gdzie napisany list rozwodowy był dawany żeby określić czyjś stan cywilny, zezwalając w ten sposób na ponowne małżeństwo. Ponowne małżeństwo po ważnym rozwodzie w Tanakh i okresie Drugiej Świątyni było normą. Tak naprawdę, było uważane za część natury rozwodu.

 

Podsumowanie
Pisma Apostolskie popierają nierozerwalne monogamiczne małżeństwo jako standard i że rozwody nie powinny się zdarzać. Jezus prezentuje jakie powinno być małżeństwo, ale ponieważ nie żyjemy jeszcze w Królestwie Bożym, przysięgi małżeńskie są łamane, doprowadzając do rozwodów. Dlatego też, Jezus reguluje powody i procedury dla ważnego rozwodu w odpowiedzi do wymagań tamtych czasów, używając prawne idiomy. Odrzuca rozwód „z jakiegokolwiek powodu”, ale podtrzymuje rozwód z powodu „nieprzyzwoitości seksualnej”. Ponadto nie unieważnia innych akceptowalnych biblijnych powodów dla ważnego rozwodu z Wj 21,10-11. Ponowne małżeństwo po rozwodzie z jakichkolwiek innych powodów niż niemoralność seksualna, lub materialne/fizyczne i emocjonalne zaniedbanie/maltretowanie skutkuje cudzołóstwem. Wymaga także, żeby błądzącemu małżonkowi było wybaczone i małżeństwo zostało przywrócone, chyba że grzeszący małżonek będzie odmawiał pokuty i będzie trwał w zatwardziałości. Paweł powtarza nauczanie na temat rozwodu, ale również zezwala na ważny rozwód w przypadkach porzucenia, jak również na ponownie małżeństwo po wszystkim.

 

Zakończenie
Każde Mesjanistyczno-Żydowskie spojrzenie na rozwód musi być brane z Tanakh i Pism Apostolskich, jak również wspólnych tradycji i praktyk Judaizmu i Chrześcijaństwa. Starałem się uczynić to zadanie mniej zniechęcającym przez podzielenie głównych problemów poruszonych wyżej w odrębne sekcje. Proponuję 12 punktów które mogą służyć jako podstawa z której możemy zacząć omawiać Mesjanistyczne spojrzenie na rozwód.
Małżeństwo jest przeznaczone do bycia przymierzem jednego mężczyzny i jednej kobiety przez całe życie, ale grzech wypaczył ten ideał.
Przymierze małżeńskie zawiera aspekt dwojga stającego się jednym w mistycznej/ duchowej unii uchwalonej przez Adonai, a prawnych aspekt kontraktu małżeńskiego zawiera warunki i przysięgi małżeńskie.
Zerwanie przymierza małżeńskiego jest zawsze grzechem, ale Tora radzi sobie z tym grzechem pragmatycznie przez prawny proces dawania napisanego listu rozwodowego.
Celem rozwodu jest prawne, wspólne uznanie złamania kontraktu małżeńskiego, a tym samym umożliwiając ponowne małżeństwo bez popełniania cudzołóstwa.

Powodami dla ważnego małżeństwa w Tanakh, okresie Drugiej Świątyni i dzisiejszym Judaizmie są niewierność, zaniedbanie materialne i zaniedbanie emocjonalne. Jezus nie zniósł tych powodów.

Ważny rozwód ma być określony przez społeczność bazując na Tanakh, Pismach Apostolskich i tradycjach społeczności w świetle współczesnych społeczeństw i kultur
Jezus popiera monogamiczne nierozłączne małżeństwo jako standard i że rozwody nie powinny się zdarzać, ale się zdarzają. W konsekwencji reguluje je.
Jezus odrzucił rozwód „z jakiegokolwiek powodu” Beit Hillel’a jako ważny, akceptując tylko interpretację Pwt 24,1 Beit Shammai’a „oprócz nieprzyzwoitości seksualnej” mając na myśli wszystkie formy niemoralności seksualnej.
Przebaczenie i odnowienie małżeństwa, po tym jak przysięgi małżeńskie zostały złamane są zawsze podstawowym celem. Tylko gdy błądzący partner kontynuuje w swojej zatwardziałości w grzechu, który zerwał kontrakt małżeński, oszukany partner powinien zainicjować rozwód.
Ponowne małżeństwo po ważnym rozwodzie jest dozwolone. Ponowne małżeństwo po nieważnym rozwodzie[w sensie Biblijnym] jest cudzołóstwem, którego konsekwencje są wspólne.
Celem całej korekcji lub dyscypliny w relacji do rozwodu jest to żeby odnowić duchowo, mentalnie, fizycznie i emocjonalnie tych zaangażowanych w rozwód, tak żeby grzech który spowodował rozwód nie trwał dalej
Zasady wymienione powyżej mają zastosowanie w równym stopniu dla mężczyzn jak i kobiet

Źródło: http://www.kesherjournal.com/index.php?option=com_content&view=article&id=179&Itemid=456

 

 

__________________

 

Niestety, ale przez podłe nauki kościoła Rzymu wielu katolików żyje w grzechu, ponieważ ze względu na zablokowanie ścieżki do ważnego rozwodu część ma nowego partnera co jest cudzołóstwem. Inni zaś po rozwodzie są obywatelami drugiej kategorii. Są nimi zdradzone ofiary związku. Zbory zaś, ze względu na brak znajomości Tory, nie radzą sobie z takimi ciężkimi sprawami jak zostały omówione w tekście, tym samym wprowadzając wielu ich członków po rozwodach w poczucie winy i często zawieszenie w próżni. Dla Boga nie ma spraw niewyjaśnionych prawnie. Brak znajomości Prawa prowadzi do samopotepienia a co za tym idzie do wielu innych grzechów nie mówiąc o skutkach psychicznych.

Jak to wspomniałem w innym moim artykule, nierozłączność została ustanowiona dopiero na soborze trydenckim w XVI wieku  i była to polityczna decyzja, ponieważ blokując ścieżkę do ponownego małżeństwa, przywiązywała ludzi samotnych do kościoła Rzymu, a co za tym idzie powiększała ilość monet płynących do skarbca tak samo, jak ma to miejsce ze starszymi kobietami zasilającymi imperium “ojca” Rydzyka.

Niestety, ale takie dogłębne teksty jak ten powyżej są rzadkością w polskiej twórczości pastorskiej, co ujawnia ich przywiązanie do nauk Rzymu, skutkujące cierpieniem tysięcy ludzi.