Dlaczego starsi Czesi nie lubią Polaków?

Około 5  lat temu przepełniony niemocą, uciskiem państwa, postanowiłem rozglądać się za emigracją. Nie zależało mi tylko na pieniądzach, ale na normalności. Obrałem za cel Czechy. Wczytywałem się w różne fora, strony, komentarze na portalach i było kilka ich wspólnych mianowników. Jak one wyglądają:

1. Starsi Czesi nie lubią Polaków

2. Nie lubią rozmów nt religii a z denominacji szczególnie  katolików

Oczywiście jest to pewne uogólnienie, ale występowało w wielu źródłach. Mimo zbliżonej stopy życiowej do Polski, zainteresowały mnie te Czechy,  ze względu na następujące fakty:

 

1. Urzędnicy w Czechach stoją w służbie społeczeństwa

2. Każdy ich prezydent dba o ich interesy. Oczywiście naiwnością byłoby stwierdzenie, że czescy prezydenci są poza światem szatana, ale ostatnie 10 lat prezydentury w Czechach pokazało charakter Czechów w przeciwieństwie do skompromitowanych prezydentów tz Polski.

3. Sami Czesi są narodowcami. Mają “własne” auto Skodę na podzespołach niemieckich, ale mają, kiedy w Polsce nawet fabryki Fiata nie ma.

4. W ich służbie zdrowia nie umiera się a leczy. Nawet umrzeć lepiej jest w Czechach niż w Polsce

5. Przyjazny system podatkowy. W Czechach obowiązuje jednolita stawka podatku dochodowego od osób fizycznych (daň z příjmu fyzických osob) w wysokości 15%. U nas liniowy 19%.

http://polakwczechach.pl/praca/8-podatki/124-podstawy-systemu-podatkowego.html

http://www.wykop.pl/ramka/764929/dlaczego-przenosze-firme-do-czech-dlatego-panie-premierze/

Zobaczcie jakie zmiany zachodzą tylko w tym roku: http://www.firmawczechach.pl/news/87/Zmiany_w_przepisach_od_2015_roku.html

Ulga 200 koron za dwoje dzieci. W Polsce dzieci się zabiera, a nie podwyższa ulgę.

6. W Czechach ZUS jest bardziej przyjazny przedsiębiorcom.

 

 

Pomijając kwestię stopy życiowej i podatków zainteresowałem się głębiej awersją do Polaków. Skąd ona wypływa? Otóż pojęcia nie miałem, że gro Czechów nie lubi kościoła katolickiego. Jaki to ma związek z Polakami. Tutaj musimy wrócić do historii z przed ponad 500 lat.

Wielkim Czechem a także wybitną postacią pierwszych protestantów był Jan Hus. Co nim wiemy:

Jan Hus (ur. 1370 w Husincu, spalony na stosie 6 lipca 1415 w Konstancji) – czeski duchowny i bohater narodowy, filozof, reformator Kościoła, prekursor protestantyzmu, profesor Uniwersytetu Praskiego. Działalność Husa, inspirowana myślą Johna Wycliffe’a, była zapowiedzią podobnego wystąpienia Marcina Lutra sto lat później.

Hus jest twórcą literackiego języka czeskiego, dla którego stworzył ortografię ze specjalnymi znakami diakrytycznymi. Jego aktywność jako pisarza przyczyniła się do rozkwitu literatury czeskiej; dzięki niemu język czeski stał się w XV wieku najbardziej rozwiniętym językiem słowiańskim i wzorcem dla literackiego języka polskiego.

Kościoły protestanckie uznają Jana Husa za bohatera wiary i męczennika. W Kościołach anglikańskich jest on świętym. Luteranie i anglikanie wspominają życie Jana Husa 6 lipca.

Także niektóre spośród nieprotestanckich wspólnot chrześcijańskich uznają Jana Husa za świętego męczennika, wśród nich jest Kościół Starokatolicki w Czechach oraz Kościół Starokatolicki Mariawitów[1] i Kościół Katolicki Mariawitów[2].

W latach 1402-3 został pierwszym czeskim rektorem uniwersytetu. Z polecenia arcybiskupa zajmował się także badaniem zgłoszonych przypadków cudów. Wkrótce stwierdził, że były one mistyfikacją. Oburzał go również naganny tryb życia, rozwiązłość i chciwość większości duchownych. W tym czasie zaznajomił się z pismami Johna Wycliffa (Jana Wiklefa), które pojawiły się w Czechach po roku 1382 – kiedy to angielski król Ryszard II poślubił Annę Czeską, zwaną też Węgierską. Idee Wiklefa oraz własne obserwacje doprowadziły Husa do wniosku, że chrześcijanin nie powinien szukać wiary w cudach, lecz tylko w Biblii. Jednocześnie Hus rozpoczął tłumaczenie dzieł Wiklefa na język czeski.

Szczególnie przemawiał do niego postulat Wiklefa o ograniczeniu bogactwa duchowieństwa, ponieważ był to poważny problem w Czechach, gdzie aż połowa ziemi należała do Kościoła. Hus uważał za niesprawiedliwość rozrzutny i hulaszczy tryb życia dostojników kościelnych, utrzymujących się z wyjątkowo wysokich podatków nałożonych głównie na rolników. Przeciwny był także wewnętrznemu rozpadowi Kościoła, skompromitowanego przez walki kolejnych papieży i antypapieży. Już wcześniej były w Czechach podejmowane próby zaradzenia tej sytuacji (Karol IV, Jan Milicz z Kromierzyży), jednak nie udały się. Wygłaszana przez Husa krytyka cudów oraz domaganie się zdyscyplinowania kleru, spowodowały, że większość czeskich duchownych stała się jego wrogami.

Uniwersytet Praski w tym czasie podzielił się na dwie wrogie frakcje: niemieckich zwolenników nominalizmu, wiernych Kościołowi katolickiemu, i czeskich patriotów – zwolenników filozofii realistycznej oraz Jana Wiklefa, krytyka nominalizmu – domagających się reform w Kościele,

Sytuacja w Kościele stała się tymczasem alarmująca: rządziło wówczas jednocześnie aż trzech zwalczających się papieży. Arcybiskup Zajic ostro sprzeciwiał się postanowieniom Soboru w Pizie (który usiłował ustabilizować sytuację) i dlatego popadł w konflikt z Husem i królem Wacławem. Zmuszony przez króla do uznania postanowień Soboru, arcybiskup Zajic doprowadził do zakazania przez papieża odprawiania nabożeństw w kaplicach prywatnych (w tym w Kaplicy Betlejemskiej), co utrudniało działalność Husa. Ponieważ Hus nie przestrzegał tego zakazu, Zajíc ekskomunikował go. Śmierć arcybiskupa w 1411 dodatkowo pogorszyła sytuację Husa, ponieważ teraz jego sprawą zajęła się bezpośrednio Kuria Rzymska. W następnym roku wznowiono proces przeciwko Husowi o herezję. Hus stracił też poparcie króla, atakując sprzedaż odpustów na terenie Czech (Husa oburzała sprzedaż odpustów przez jednego papieża, aby uzyskać pieniądze na walkę z innym, konkurencyjnym papieżem). Wezwany do Rzymu, Hus odmówił stawienia się na procesie i z tego powodu cała Praga oraz wszystkie inne miejsca w Czechach, w których Hus mógł przebywać, zostały ukarane papieskim interdyktem (zakazem udzielania sakramentów). Pod presją opinii publicznej Hus zadecydował, że opuści Pragę w październiku 1412. Następnie przeniósł się do południowych Czech, gdzie znajdował schronienie w zamkach swoich zwolenników. Kolejne dwa lata były okresem intensywnej aktywności literackiej: Hus pisał, w językach łacińskim i czeskim, liczne traktaty polemiczne (m.in. De ecclesia, Vyklad viery, desatera a patere), w których odpierał zarzuty przeciwników. Innym ważnym jego dziełem jest zbiór kazań Postilla. Hus popierał także walkę Polaków z zakonem krzyżackim i przesłał Władysławowi Jagielle list gratulacyjny z okazji zwycięstwa pod Grunwaldem w 1410.

Antypapież Jan XXIII, pod naciskiem króla Węgier i Niemiec Zygmunta Luksemburskiego, zwołał w 1414 Sobór w Konstancji, którego celem było ustanowienie jednego papieża w Kościele oraz zwalczanie herezji. Zaproszono również Husa, aby wytłumaczył się ze swoich domniemanych błędów. Hus, obawiając się o swoje życie, odmówił. Jednak pod naciskiem antypapieża Jana i wobec gwarantującego mu bezpieczeństwo listu żelaznego od króla Zygmunta, zgodził się pojechać do Konstancji w listopadzie 1414. Tam, na polecenie króla, został podstępnie uwięziony, a następnie oskarżony jako heretyk i zwolennik Wiklefa (co nie było prawdą). Został aresztowany, ponieważ list żelazny uznano za ważny tylko wobec władzy świeckiej, a nie kościelnej, co wywołało powszechne oburzenie w Czechach (list żelazny anulowano dlatego, że króla Niemiec zdołano przekonać już przed rozprawą że Hus jest heretykiem i nie należą mu się żadne prawa). Interwencje czeskiej szlachty wymusiły na Soborze tylko trzykrotne publiczne przesłuchanie Husa, w czasie których odparł częściowo zarzuty. Los Husa był jednak już przesądzony, ponieważ większość uczestników Soboru uważała go za niebezpiecznego heretyka. Głównym tego powodem było negowanie przez Husa boskiego pochodzenia władzy papieży. Kościół nie mógł pozwolić na podważanie skompromitowanej i osłabionej wewnętrznymi sporami władzy papieskiej. Hus także zdawał sobie sprawę, że ten proces był jedynie fikcją i dlatego odmówił publicznego poświadczenia kłamstwa, jakoby nauczał „heretyckich doktryn Wiklefa”, mimo iż obiecano mu darowanie życia. 6 lipca 1415 został żywcem spalony na stosie poza murami miasta. Umarł śpiewając Kyrie eleison (Panie, zmiłuj się), a heroiczna śmierć umocniła przekonanie o jego świętości i niewinności wśród jego zwolenników. Na miejscu kaźni znajduje się dziś pomnik upamiętniający jego śmierć.

Śmierć Husa stała się powodem do wybuchu powstania w Pradze, które ogarnęło całe Czechy i stało się początkiem wojen husyckich.

Janowi Husowi przypisuje się powiedzenie: O, sancta simplicitas – O, święta naiwności – ponoć wypowiedziane przez niego na stosie, a odnoszące się do starej kobiety, która pobożnie pomagała podkładać chrust pod jego stos. Używał też często zaczerpniętego z 3 Księgi Ezdrasza (3,12) zdania Veritas omnia vincit (prawda wszystko zwycięży), które dostało się w skróconej formie na flagę czechosłowackich oraz czeskich prezydentów. wikipedia

 

Niechlubny wątek Polski.

 

Wojny husyckie – wojny religijne toczone pomiędzy husytami a Luksemburgami w Królestwie Czech w latach 1419-1436. Były one prowadzone przez czeskich husytów (głównie taborytów i Sierotki) przeciwko krucjatom organizowanym przez cesarza Zygmunta Luksemburskiego przy poparciu papiestwa.

Początkiem wojen husyckich stało się powstanie przeciwko obwinionemu za śmierć Jana Husa, Zygmuntowi Luksemburskiemu, który po Wacławie IV odziedziczył tron czeski.

Wojskami husyckimi dowodził Jan Žižka, a po jego śmierci w 1424 roku Prokop Wielki. Po odparciu 4 krucjat tj.:

pierwszej krucjaty z lat 1420-1421,
drugiej krucjaty z lat 1421-1422,
trzeciej krucjaty z roku 1422,
czwartej krucjaty z roku 1427

husyci podjęli wyprawy na Słowację, Śląsk i do Niemiec.

W 1431 roku Prokop Wielki odniósł zwycięstwo nad piątą krucjatą pod Domažlicami.

W wojnach husyckich brali udział ochotnicy polscy (mimo edyktu wieluńskiego), a po zawarciu porozumienia z Koroną Królestwa Polskiego, w 1433 roku wyruszyła wyprawa polsko-husycka na ziemie zakonu krzyżackiego, docierając aż do wybrzeży Morza Bałtyckiego (zob. Jan Čapek z Sán, Wojna polsko-krzyżacka w latach 1431-1435).

 

 

To właśnie edykt wieluński stał się fundamentem, który zaważył na antypatii znacznej części Czechów do Polaków:

 

”

Edykt wieluński – dokument wydany w roku 1424 w Wieluniu przez Władysława II Jagiełłę, uznający husytyzm za nielegalny w Polsce.

Edykt wydany został pod naciskiem Kościoła katolickiego.

Na mocy edyktu udział w wojsku husyckim w Czechach był karany jako zdrada stanu. Majątki Polaków przebywających w Czechach, którzy nie wróciliby w określonym terminie do kraju, miały zostać skonfiskowane, a oni sami narażeni byli na utratę tytułu szlacheckiego. Jak głosił tekst edyktu “Zabraniamy też wszystkim kupcom i innym ludziom … aby żadnych towarów, a zwłaszcza ołowiu, żywności i napojów nie ważyli się przywozić i wywozić do Czech“. Edykt wieluński miał na celu ostrzeżenie ludu przed konsekwencjami kontaktów z innowiercami, których wystąpienia pod przewodnictwem Jana Husa nasiliły się u południowego sąsiada Polski. Wyznawanie husytyzmu było odtąd uważane za obrazę majestatu. Starostom i sądom miejskim nakazano ściganie podejrzanych i przekazywanie ich sądom duchownym.”

4 maja 1439 roku pod Grotnikami w dzisiejszym województwie świętokrzyskim polska armia królewska pokonała oddziały konfederatów husyckich

Gdy okazało się, że siły konfederatów są zbyt słabe, dwór Zofii Holszańskiej w ostatniej chwili wycofał się z planów konfrontacji, przystając na kompromis z biskupem krakowskim, a stronnicy królowej opuścili Spytka z Melsztyna.

Następnego dnia armia królewska wraz ze Zbigniewem Oleśnickim zaatakowała konfederatów rozłożonych w obozie nad rzeką Nidą nieopodal Grotnik.  Na widok królewskich hufców część żołnierzy konfederackich, uciekła i niejeden przyłączył się do biskupa. Wielu z nich nie miało nic wspólnego z husytyzmem a do buntu przyłączyło się koniunkturalnie.

Dużo słabsze siły konfederatów poniosły klęskę. Walka była zacięta i krwawa, gdyż biskup zakazał brać heretyków do niewoli i obiecał rycerzom dobra pokonanych husytów a chłopstwu za każdą głowę wroga sowite nagrody.  Spytko z Melsztyna zginął w walce. Jak podaje Jan Długosz: „Spytek rzucał się na wielu z odwagą: ale okryty zewsząd strzałami, skłóty oszczepami i zwalony z konia, ducha wkrótce wyzionął. (…) Potem ustanowiono sąd na Spytka z Melsztyna. (…) Trzykrotnem wołaniem pozywano dychającego jeszcze winowajcę. Na koniec, wyrokiem panów, a nawet zięcia jego Dobrogosta z Szamotuł, kasztelana poznańskiego, którego córkę miał Spytek za żonę, skazany został na śmierć jako zdrajca ojczyzny. Ciało jego przez trzy dni, obnażono do naga, leżało w tem miejscu, gdzie go zabito, aż wreszcie z rozkazu króla wydano je żonie Beatryxie, która się z płaczem o nie dopraszała, i pochowano w kościele parochialnym wsi Piasek.”

Bitwa pod Grotnikami wyznacza kres ruchu husyckiego w Polsce. Po pogromie jaki spotkał go tego dnia, pozbawiony inspiracji z samych Czech, już nigdy nie był w stanie się zorganizować i szybko zamarł.

http://altiok.blox.pl/2011/05/4-V-1439-Kres-epizodu-husyckiego-nad-Wisla.html
Wojny husyckie stały się kanwą trylogii husyckiej – popularnych powieści fantastyczno-historycznych, napisanych przez Andrzeja Sapkowskiego w latach 2001–2006.

 

Gdyby nie postawa włodarzy Polski, oraz samego społeczeństwa przekupowanego przez biskupów, Polska razem z Czechami mogła stać się Niemcami Europy. Losy przekonań religijnych  w obu krajach potoczyły się jednak w różnych kierunkach. Polacy ustanowili królową niebios królową Polski tuz po kontrreformacji a Czesi poszli w stronę laicyzacji:

 

Czechy należą do najbardziej laickich państw na świecie. Zgodnie ze Spisem Powszechnym z 2011 roku za wierzących uznało siebie 20,6% mieszkańców Czech, przy czym tylko 13,9% przynależy do któregoś z kościołów lub organizacji religijnych. Mianem „niewierzących” określiło siebie 34,2% respondentów. 45,2% mieszkańców nie umiało bądź nie chciało określić swojego stosunku względem religii. wikipedia